Schuldbemiddeling in Vlaanderen: nieuwe cijfers

In 2018 zaten in Vlaanderen 56.868 gezinnen in budget- of schuldhulpverlening. SAM, steunpunt Mens en Samenleving publiceert zoals elk jaar een rapport met cijfers van de erkende instellingen voor schuldbemiddeling.

Het ‘rapport basisregistratie’ bevat algemene cijfers over het aantal begeleide gezinnen. De cijfers worden ook opgesplitst per type organisatie, per provincie en volgens de mate van verstedelijking. Verder wijst het rapport op tendensen in het profiel van het cliënteel, de schuldenproblematiek en de signalen die daaruit af te leiden zijn voor het beleid. De gegevens van 2018 worden daarbij vergeleken met die van 2017, 2016 en 2015.

Ook het ‘rapport uitgebreide registratie’, dat het profiel van het cliënteel van de diensten schuldbemiddeling analyseert, is nu beschikbaar. Voor 2018 focust dit rapport op de schuldoorzaken. De uitgebreide registratie gebeurt met een steekproef bij gezinnen in schuldhulpverlening. Een opvallende vaststelling is dat zij (gezinnen, alleenstaanden en jongeren) vaak kampen met een combinatie van problemen op verschillende gebieden. Daarnaast duiken ook veel zelfstandigen of tweeverdieners op in de budget- en/of schuldhulpverlening.

Aan de basis van de schuldenproblemen blijken vaak de kosten voor nutsvoorzieningen en huisvesting te liggen. De nood aan haalbare afbetalingsplannen is opvallend.

Welke signalen voor het beleid zijn daaruit af te leiden? SAM wijst in de rapporten op de nood aan betaalbare huisvesting, een strengere gereglementeerde wetgeving, preventie en gerichte zorg  omtrent schuldbemiddeling. Tot slot is er nood aan een goede en doorgedreven samenwerking tussen externe schuldbemiddelaars (bijvoorbeeld advocaten) en de erkende instellingen voor schuldbemiddeling. (Meer uitgebreid beleidsadvies van SAM over dit thema is te vinden in onze aanbevelingen voor de nieuwe Vlaamse en federale regering uit april 2019).

In Vlaanderen zijn er 321 erkende instellingen voor schuldbemiddeling. Ze zijn ondergebracht bij een OCMW (306), een CAW (11), of een OCMW-vereniging (4). De hierboven genoemde rapporten kan je hieronder downloaden: het gaat respectievelijk om de ‘basisregistratie’ en de ‘uitgebreide registratie’ van de huishoudens in budget- en/of schuldbemiddeling.”